◄ معضل لکوموتیو ایرانی کمبود نیست، کم‌کاری است
تاریخ انتشار: ۲۱ آبان ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۷۶۸۵۴۷
تین نیوز محمدجواد شاهجویی* :
مطابق آخرین آمار اتحادیه بین‌المللی راه‌آهن‌های دنیا (UIC) که پنجم آگوست 2019 انتشار یافت، راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران با در اختیار داشتن 928 لکوموتیو، نسبت به آمار سال 2017 همین اتحادیه، توانسته است در 2 سال، تنها 13 دستگاه به تعداد موجودی لکوموتیو خود اضافه کند. در همین رابطه موضعگیریهای مسئولان، همواره تاکید بر تلاش برای افزایش تعداد لکوموتیوها است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
با استناد به آمار اتحادیه بین‌المللی راه‌آهن‌های دنیا (UIC) از نظر تعداد لکوموتیو موجود، ایران در بین 88 کشور بررسی شده پس از کشورهایی چون آمریکا، چین، روسیه، هند، آلمان، قزاقستان، ایتالیا، فرانسه، سوئیس و اتریش، رتبه چهاردهم دنیا را به خود اختصاص می‌دهد و این رتبه با توجه به تعداد واگن‌ها، نشان دهنده آن است که از منظر تعداد لکوموتیو موجود، وضعیت ایران نسبت به سایر کشورها، مطلوب است.
براین اساس باید گفت مشکل اصلی شبکه حمل و نقل ریلی در ایران، کمبود لکوموتیو نیست و با توجه به میزان عملکرد سایر کشورهای عضو اتحادیه راه‌آهن‌های دنیا –که بعضاً تعداد دیزل‌های کمتری به نسبت ایران در اختیار دارند- می‌توان دریافت عملکرد همین تعداد لکوموتیو در کشور ما بسیار ناچیز و کمتر از یک سوم میانگین جهانی است. این گزاره را می‌توان با رجوع دوباره به آمار منتشره اتحادیه UIC اثبات کرد. کافیست میزان واحد عمل (مجموع تن کیلومتر و نفر کیلومتر) سالانه کشورهای مختلف را بر تعداد لکوموتیوهای در اختیار آنها تقسیم نموده و با مقدار به دست آمده برای لکوموتیوهای ایرانی مقایسه کرد.
اما به راستی دلیل پایین بودن نرخ عملکرد لکوموتیوها در ایران چیست؟
کارشناسان علل متعددی را برای پایین بودن عملکرد لکوموتیوها متصورند که بسیاری از آنها مربوط به معضلات و مشکلات بهره‌برداری غیر کارآمد از شبکه راه‌آهن است. با این وجود بعضی از مشکلات نیز در حوزه بهره‌وری خود دیزل‌ها قابل بررسی است که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
عمر بالای لکوموتیوهای موجود، تنوع دردسر ساز، عدم تکمیل دانش قطعه‌سازی و تعمیر و نگهداری اصولی، تخصیص نامناسب لکوموتیوها بدون توجه به نوع و کاربری، تخصیص نامناسب بدون توجه به شرایط اقلیمی، زمان طولانی سرویس و تعمیر و نگهداری لکوموتیوها، روشهای سنتی کنترل و بازدید ناوگان، وجود محدودیت‌های سرعت و کشش در برخی از لکوموتیوها، پیش‌بینی لکوموتیوهای ذخیره در بعضی از محورها که باعث کمبود لکوموتیو می‌شود،و مواردی دیگر که می‌توان به این لیست اضافه کرد.
با این همه حتی اگر فرض کنیم که ریشه اصلی کم‌کاری لکوموتیوها در کشور، صرفاً به موارد بالا محدود است، آیا نمی‌توان ادعا کرد که حل این موارد و معضلات، بسیار کم هزینه‌تر از خرید لکوموتیوهای جدید است؟ آیا افزایش تعداد لکوموتیو به دلیل اهمیت در تصمیم‌گیری‌های کلان اولویت دارد؟ یا آن‌که خرید و افزایش تعداد لکوموتیو کم دردسرترین و آسان‌ترین راه است؟
به طور کلی تا زمانی که شبکه حمل و نقل ریلی به ساختاری منظم، کارآمد و بهره‌ور تبدیل نشده است، افزایش تعداد آلات نقلیه ریلی اعم از واگن و لکوموتیو، افزایش و توسعه خطوط و یا پروژه‌های توسعه‌ای از این جنس، نه تنها نمی‌تواند به افزایش سهم راه‌آهن از حمل و نقل کشور و فرصت‌های ترانزیتی منطقه کمک کند، بلکه این ساختار بیمار را فقط بزرگ‌تر و بیمارتر می‌کند. بنابراین حتی اگر بنا باشد هزینه‌ای انجام شود، شایسته است در راستای حل معضلات و مشکلات عدیده‌ای باشد که شبکه راه‌آهن امروزه با آن دست به گریبان است.
*کارشناس حمل و نقل ریلی
آخرین اخبار حمل و نقل را در پربیننده ترین شبکه خبری این حوزه بخوانیدمنبع: تین نیوز
کلیدواژه: لکوموتیو شبکه حمل و نقل ریلی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tinn.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تین نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۷۶۸۵۴۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
جهان در سراشیبی سقوط نرخ تولد
کاهش نرخ تولد تیتر اول بسیاری از رسانه‌ها در ماه‌های ابتدایی سال ۲۰۲۴ است و مسئولان را به ارائه راه‌کارهای مناسب برای مقابله با این پدیده و کمرنگ کردن تاثیرات آن بر اقتصاد و سیاست شهرها تشویق کرده است.
به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، نرخ زاد و ولد جهانی بر اساس داده‌های بانک جهانی نسبت به سال ۱۹۶۳ که برابر ۵.۳ ثبت شده است، همواره در حال کاهش است و در حال حاضر به ۲.۳ رسیده است. با این وجود، جمعیت جهان در چارچوب پارامترهای رشد در حال افزایش است و سازمان ملل متحد رشد جمعیتی دو میلیاردی را در ۳۰ سال آینده پیش‌بینی می‌کند و این یعنی جمعیت جهان تا سال ۲۰۵۰ به ۹.۷ میلیارد و در دهه ۲۰۸۰ به ۱۰.۴ میلیارد می‌رسد. روند کاهش نرخ تولد در دهه‌های پیشین، بیشتر در کشورهای پردرآمد شمالی مشاهده می‌شد اما این روند در عصر حاضر به سایر مناطق جهان گسترش یافته است و بر اساس برآورد مجمع جهانی اقتصاد، کاهش میزان زاد و ولد به یک پدیده جهانی تبدیل شده است که همه‌گیری کووید -۱۹ این روند را در بسیاری از کشورها تسریع کرده است. همچنین کاهش نرخ تولد با فرایندهای مهاجرت و کاهش جمعیت روستاها مرتبط است، هرچند شهرها نیز از این روند در امان نیستند.
اسپانیا در سال ۲۰۲۳ پایین‌ترین رقم تاریخی تولد را از سال ۱۹۴۱ تا کنون ثبت کرده است که منعکس‌کننده نگرانی‌های فزاینده در مورد کاهش جمعیت است. وضعیت در اسپانیا یک مثال تکان‌دهنده است که نشان از روند گسترده‌تری دارد که در بسیاری از کشورها در حال وقوع است. کاهش جمعیت چین برای دومین سال پیاپی شتاب گرفته است و طبق گزارش اداره ملی آمار چین، تعداد کل مردم چین در سال ۲۰۲۳ با ۰.۲ درصد کاهش به ۱.۴۰۹ میلیارد نفر رسیده است. این کشور سال‌ها است که با روندهایی مبارزه می‌کند که منجر به پیری جمعیت شده و ناشی از سیاست‌های گذشته کنترل جمعیت از جمله سیاست تک‌فرزندی و افزایش بی‌میلی در میان جوانان برای بچه‌دارشدن است. جمعیت ژاپن پس از رسیدن به ۱۲۸ میلیون نفر در سال ۲۰۰۸ شروع به کاهش کرده و در سال ۲۰۲۲ به ۱۲۵ میلیون نفر رسیده است. پیش‌بینی می‌شود که با ادامه این روند، جمعیت ژاپن در سال ۲۱۰۰ به ۶۳ میلیون نفر یعنی نیمی از جمعیت آن در سال ۲۰۲۲ کاهش یابد. این روند در کشورهای دیگر نیز در حال مشاهده است؛ میانگین سنی که افراد برای والدین شدن انتخاب می‌کنند افزایش یافته است، میانگین تعداد فرزندان در هر خانواده کاهش یافته است و درصد فزاینده‌ای از افراد ترجیح می‌دهند بدون فرزند بمانند. نرخ باروری در اسپانیا ۱.۱۹ فرزند به ازای هر زن است، درحالی‌که در فرانسه ۱.۸۳، ایتالیا ۱.۲۵، پرتغال ۱.۳۸ و ایالات متحده ۱.۷ است. در بریتانیا نیز نرخ باروری به پایین‌ترین حد خود در دو دهه گذشته رسیده است.
یکی از عوامل مؤثر بر کاهش تمایل به فرزندآوری، هزینه‌های بالای اقتصادی برای داشتن و تربیت فرزند است که یک مشکل حاد برای خانوارهای کم‌درآمد به شمار می‌آید و منعکس‌کننده افزایش شکاف درآمدی در جوامع است.
در کنار گزارش‌های کاهش جمعیت، مقالات بسیاری حتی جنبه‌های منفی‌تری را در نظر می‌گیرند و تعداد حیوانات خانگی را با تعداد کودکان در کشورها مقایسه می‌کنند. در اسپانیا تعداد سگ‌ها سه میلیون بیشتر از تعداد کودکان است و این خبر در هفته‌های اخیر مورد توجه رسانه‌های اجتماعی قرار گرفته است و از آن به‌عنوان یک عامل مؤثر در کاهش نرخ زاد و ولد و چالش‌های کاهش جمعیت نام برده شده است. با این حال، واقعیت بسیار پیچیده‌تر از خلاصه کردن آن به ترجیح مردم برای نگهداری از حیوانات خانگی بر مسئولیت‌های سنگین تربیت کودک است.
یکی از عوامل مؤثر در کاهش جمعیت کشورهای غربی، نابرابری جنسیتی است، زنانی که مادر می‌شوند شغل خود را از دست می‌دهند، تعادلی بین کار و زندگی و شبکه حمایتی مناسب برای مراقبت از نوزادان وجود ندارد و همین امر منجر به تصمیم‌گیری برای مادرنشدن در این کشورها می‌شود.
کاهش جمعیت با اشتغال نامطمئن و نبود امنیت اقتصادی رابطه مستقیم دارد که به‌طور عمده بر نسل Z و نسل هزاره که در حال حاضر در سن باروری خود هستند تأثیر می‌گذارد. طبق مطالعه دانشگاه ایالتی میشیگان، از هر پنج بزرگسال در ایالات متحده، یک نفر تمایل به بچه‌دار شدن ندارد.
تغییر جهانی در سبک زندگی نیز اثرات قابل‌توجهی در این روند دارد و با افزایش مهاجرت بیشتر مردم به مناطق شهری، میانگین تعداد فرزندان در هر خانواده نیز کاهش می‌یابد چراکه شهرها آهنربای اصلی جمعیت جهان در قرن بیست‌ویکم هستند.
ارتباط بین شهرها و نرخ زاد و ولد، فراتر از توضیح دلایل کاهش نرخ تولد است و توضیح پیامدهای این روند کاهشی نیز اهمیت ویژه‌ای دارد. یکی از این پیامدها، کاهش جمعیت است که برای شهرهای آینده مشکل بزرگی ایجاد خواهد کرد. مطالعه انجام‌شده توسط دانشگاه ایلینوی شیکاگو پیش‌بینی می‌کند که ۴۳ درصد از شهرهای ایالات متحده تا سال ۲۱۰۰ کاهش جمعیت را تجربه می‌کنند و فقط کلان‌شهرها شاهد افزایش جمعیت خواهند بود. البته این کاهش جمعیت تنها به دلیل کاهش نرخ تولد نیست و عوامل دیگر مانند تغییرات آب‌وهوا و افزایش هزینه‌های زندگی نیز در این اتفاق اثر دارند. در آینده نزدیک شهرهای متوسط با کاهش جمعیتی مواجه می‌شوند که در حال حاضر در مناطق روستایی تجربه می‌شود. شهرهای کوچک در بعضی مناطق اروپا هم اکنون در حال تجربه این کاهش جمعیت هستند.
پرداختن به موضوع کاهش جمعیت و چالش‌های ناشی از پیری جمعیت نیازمند تصمیم‌گیری فعالانه توسط سازمان‌های برنامه‌ریزی شهری است. پویایی در حال تغییر، برخی از زیرساخت‌ها و خدمات شهری را منسوخ می‌کند و نیاز به توسعه زیرساخت‌های جدید را بیش از پیش مطرح می‌کند که شهرها باید برای پاسخ به این چالش، مجموعه‌ای از بهترین شیوه‌ها را اتخاذ کنند.
چالش‌های جمعیتی همچنین با مسائل اقتصادی، اجتماعی و حتی سیاسی مرتبط هستند، تولید ناخالص داخلی هر کشور با کاهش جمعیت نیروی کار کاهش می‌یابد، مگر اینکه افزایش زیادی در بهره‌وری وجود داشته باشد. کمبود نیروی کار بر بخش‌ها و مشاغل مختلف به‌ویژه بخش خدمات اجتماعی و عمومی مانند آموزش و مراقبت‌های بهداشتی تأثیر می‌گذارد و ممکن است منجر به تعطیلی بعضی مراکز و مشاغل شود. شهرها باید کاهش جمعیت و کاهش نرخ زاد و ولد را در استراتژی‌ها و پیش‌بینی‌های خود بگنجانند تا بتوانند به شیوه مؤثر به چالش‌ها و مشکلات پیش‌آمده رسیدگی کنند.
بعضی از شهرها توانسته‌اند راه‌های موفقیت‌آمیزی برای رسیدگی به این چالش‌ها ارائه دهند، برای مثال شهر ساراگوزا در اسپانیا، «فروشگاه‌های دوستانه» را متناسب با نیازهای افراد مسن پیاده‌سازی کرده است، اسلو در نروژ، خدمات حمل‌ونقل کم‌هزینه را در اولویت برنامه‌های خود قرار داده است، شهر آمستردام هلند، طرح‌ها و بحث‌های فرهنگی را برای رسیدگی به نیازهای جمعیت سالخورده معرفی کرده است و بارسلون با کمک طرح مسکن‌های اشتراکی، از زندگی مشترک بین‌نسلی حمایت می‌کند. ژاپن سقف کمک‌هزینه‌های آموزشی را از دبیرستان به آموزش عالی افزایش داده و کمک‌های اقتصادی بیشتری برای حمایت از فرزندآوری اختصاص داده است. بعضی از شهرهای چین مردم را به فرزندآوری در سال زودیاک چینی اژدها (سال ۲۰۲۴) که سال فرخنده‌ای برای چینی‌ها به حساب می‌آید، تشویق کرده‌اند. هدف همه این طرح‌ها، توقف روند کاهشی میزان زادوولد، تقویت همزیستی و رسیدگی مؤثر به چالش‌های مرتبط با پیری جمعیت است.
ببینید | فریادهای تهیهکننده سریالهای خاطرهانگیز رضا عطاران بر سر فرد محکوم در پرونده مرگ مشکوک زهره فکور صبور در صحنه دستگیری!